Porażenie nerwu twarzowego (VII czaszkowy) to uszkodzenie nerwu spowodowane jego niedokrwieniem, co powoduje częściowy lub całkowity niedowład ruchowy mięśni mimicznych i czuciowy skóry unerwianej przez ten nerw. Najczęściej występuje jednostronnie i jest idiopatyczne, co znaczy, że przyczyny jego występowania są nieznane. Ten rodzaj porażenia nazywa się porażeniem Bella i może wystąpić praktycznie w każdej grupie wiekowej.
Przyczyny porażenia nerwu twarzowego
Mimo nieznanej przyczyny porażenia, przypuszcza się, że na jego wystąpienie mogą wpływać procesy zapalne wywoływane najczęściej przez wirusy, nagłe oziębienie twarzy, co prowadzi do niedokrwienia nerwu, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, urazy, a także alergia. Niestety nie jest to jeszcze w pełni potwierdzone naukowo.
Choroba ta często pojawia się tuż po przebudzeniu, a jej wystąpienie może poprzedzać ból zlokalizowany za uchem lub zaburzenia smaku. Osoba dotknięta porażeniem ma charakterystyczne objawy. Jednym z nich jest jednostronny niedowład wszystkich mięśni mimicznych twarzy, co można zaobserwować gołym okiem. Pacjent nie mruży oczu, nie może zmarszczyć czoła ani wyszczerzyć zębów. Na szczęście jest to choroba uleczalna i w 80% ma pomyślny przebieg, co znaczy, że po 4-6 tygodniach objawy całkowicie się cofają i dochodzi do wyleczenia.
Postępowanie w przypadku tej choroby jest zróżnicowane w zależności od nasilenia objawów i okresu choroby. Leczenie usprawniające w okresie początkowym choroby obejmuje unikanie oziębiania twarzy i ochronę oka, w którym często dochodzi do wysuszenia, dlatego stosuje się krople i opatrunek. Wskazane w leczeniu jest stosowanie ciepła poprzez okłady i specjalne lampy, które wypromieniowują światło podczerwone, co sprzyja regeneracji nerwu. Sprzyjający jest również masaż części porażonych i inne zabiegi z zakresu fizykoterapii jak galwanizacja, elektrostymulacja, magnetronik, z których wszystkie dostępne są w standardowych gabinetach fizykoterapii. Poza tym, najważniejszym elementem sprzyjającym regeneracji nerwu są ćwiczenia mięśni mimicznych wykonywane przez pacjenta przed lustrem, takie jak próba zamykania oczu, marszczenia czoła, gwizdania czy dmuchania.
Porażenie nerwu twarzowego – leczenie
Postępowanie fizjoterapeutyczne w okresie późniejszym polega na częstym opukiwaniu opuszkami palców poszczególnych mięśni, aż pacjent poczuje swędzenie. Dobrą metodą jest też tzw. EMG-biofeedback, który polega na tym, że chory obserwuje pracę mięśni po zdrowej stronie i próbuje przenieść bodźce na drugą, chorą stronę twarzy, co pozwoli mu wykonać prawidłowo ćwiczenia.
Jeśli ćwiczenia zostaną wdrożone od razu po rozpoznaniu choroby i będą stosowane systematycznie to wraz ze wspomagającym działaniem zabiegów fizykoterapeutycznych choroba zostanie pokonana dużo szybciej i osoba dotknięta porażeniem, będzie mogła spokojnie wrócić do niezakłóconego wykonywania czynności codziennych.
