W marskości wątroby prawidłowe komórki i tkanki tego narządu są zastępowane tkanką bliznowatą. W miarę postępu choroby pojawiają się zagrażające życiu powikłania. Przyczyny schorzenia są bardzo różne, na przykład nadużywanie alkoholu czy zakażenia wirusowe. Uszkodzenie wątroby jest nieodwracalne, jednak można spowolnić lub zatrzymać włóknienie, jeśli rozpocznie się właściwe leczenie.
Szacuje się, że na każdy tysiąc osób trzy zmagają się z marskością wątroby. W przebiegu choroby miąższ tego organu włóknieje, tracąc swoją pierwotną strukturę. Zbliznowacenia mogą utrudniać przepływ krwi przez wątrobę, powodującj jej dalsze uszkodzenia. W efekcie nie spełnia ona prawidłowo swoich funkcji usuwania toksyn z organizmu, produkowania żółci i przetwarzania składników odżywczych. Choć wątroba posiada niesamowite zdolności regeneracyjne, przewlekłe narażenie na czynniki toksyczne czy powodujące stan zapalny może doprowadzić do jej trwałego uszkodzenia. Marskość wątroby to bardzo poważna choroba. Na jej bazie często rozwija się rak, a powikłania związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem tego narządu w ciągu kilku lat mogą doprowadzić do śmierci.
Przyczyny
Proces włóknienia wątroby jest zapoczątkowany przez długotrwałe narażenie na działanie niekorzystnego czynnika. Najczęściej jest nim regularnie nadużywany alkohol. Drugą popularną przyczyną jest przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B, C lub D. Zakażenie odbywa się zwykle przez kontakt z krwią chorego lub drogą płciową. Może ono trwać latami, nie dając żadnych objawów, dlatego nosiciele nie zdają sobie sprawy, że zarażają innych. W krajach rozwiniętych do marskości wątroby w coraz większym stopniu przyczynia się otyłość, będąca jedną z chorób cywilizacyjnych. Inną częstą przyczyny marskości jest narażenie na działanie toksyn lub mocno obciążających leków.
Objawy
Marskość wątroby w zaawansowanym stadium powoduje objawy związane z upośledzeniem funkcji tego organu. Z reguły w istotny sposób utrudniają choremu życie, często uniemożliwiając normalne funkcjonowanie. Pierwszymi z nich są osłabienie, szybkie męczenie się, stany podgorączkowe, ociężałość, senność, utrata apetytu, spadek masy ciała, nietolerancja pewnych pokarmów, zaparcia na przemian z biegunkami, nudności, bolesne skurcze mięśni występujące szczególnie w nocy, krwawienia z błon śluzowych oraz przebarwienia skóry. Dochodzi również do zaburzeń w gospodarce hormonalnej, ponieważ wątroba odpowiada między innymi za równowagę endokrynologiczną. U mężczyzn na skutek zwiększenia stężenia estrogenów we krwi może dojść do spadku libido, impotencji, zaniku owłosienia i powiększenia piersi, a u kobiet może pojawić się nadmierny zarost. U niektórych osób powstaje też wodobrzusze prowadzące do przepukliny. Chorzy charakteryzują się specyficzną sylwetką z powiększonym tułowiem oraz cienkimi kończynami. Najbardziej charakterystyczne są jednak objawy skórne. Pojawia się żółte zabarwienie skóry, naczyniaki, czyli tzw. pajączki i rumień na dłoniach. Bardzo częstym powikłaniem marskości wątroby, związanym z zaburzonym krążeniem w obrębie wątroby, jest nadciśnienie wrotne powodujące krwawienia z błon śluzowych. Poważnym powikłaniem marskości są zaburzenia świadomości, zaburzenia snu i rytmu dobowego, zaburzenia osobowości, obniżenie zdolności intelektualnych oraz drżenia mięśni. W bardziej zaawansowanej fazie dochodzić może do stanów lękowych lub wybuchów agresji, braku koordynacji ruchowej, oczopląsu, a nawet śpiączki. Najczęstszą przyczyną zgonów w przebiegu marskości wątroby jest zespół wątrobowo-nerkowy. Drugim czynnikiem ryzyka jest rak wątrobowokomórkowy, czyli jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych na świecie, niereagujący dobrze na chemioterapię.
Leczenie
Leczenie marskości wątroby wymaga wyeliminowania czynników uszkadzających wątrobę, takich jak alkohol, by umożliwić jej regenerację lub przynajmniej spowolnić dalszą degenerację. Zaleca się również dobór odpowiedniej diety niskotłuszczowej i rezygnację z soli oraz stosowanie suplementów na choroby wątroby, zawierających fosfolipidy (takich jak Essentiale). Działają one stabilizująco na uszkodzone komórki wątroby oraz wpływają na szybszą regenerację. Jeśli metody te nie przynoszą rezultatu, jedynym sposobem wyleczenia marskości i szansą na powrót do normalnego życia jest przeszczep wątroby.
No niestety, wątroba to nie przelewki…