Chcąc ustalić ryzyko wystąpienia chorób sercowo – naczyniowych lekarze zalecają wykonanie lipidogramu. Najnowsze badania pokazują, że prawie ¼ Polaków nie wie, czym jest to badanie[1]. O tym, co kryje się pod tą tajemniczą nazwą i jak rozszyfrować wydruk nieznanych symboli wyjaśniają eksperci programu „Zdrowa ONA”.
TC, LDL, HDL, TG
Pod tymi tajemniczymi symbolami kryją się składowe lipidogramu. TC, LDL i HDL są oznaczeniami cholesterolu. TC to cholesterol całkowity, który określa gospodarkę tłuszczową osoby badanej. Cholesterol LDL nie cieszy się dobrą sławą, uważany jest za tzw. „zły cholesterol”, którego nadmiar w organizmie przyczynia się do powstawania chorób serca. Trzeci zaś – HDL, uważany jest za tzw. „dobry cholesterol”, którego zadaniem jest odprowadzenie nadmiaru cholesterolu z krwi do wątroby, gdzie później ulega rozpadowi. Pod nazwą TG kryją się trójglicerydy, które stanowią w organizmie największy magazyn energii. Są produkowane w wątrobie z węglowodanów i kwasów tłuszczowych, ale zjadamy je też wraz z tłuszczem roślinnym i zwierzęcym. Trójglicerydy sprzyjają powstawaniu zakrzepów wewnątrznaczyniowych, które mogą prowadzić do zupełnego zamknięcia już zwężonego naczynia krwionośnego.
Rozszyfruj swój wynik
Z najnowszych badań wynika, że prawie 37 proc. osób nigdy wcześniej nie wykonywało lipidogramu, a 10 proc. zapytanych przyznało, że wykonuje go rzadziej niż co 5 lat[2]. Regularne wykonywanie badania pozwala określić, czy istnieją zaburzenia w gospodarce lipidowej naszego organizmu, a co za tym idzie zwiększone ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Zatem, aby zadbać o dobre zdrowie dla swojego serca wystarczy, by każda osoba powyżej 20 roku życia raz na 5 lat określiła zawartość poziomu lipidów oraz jego frakcji we krwi. W przypadku nieprawidłowych wartości badanie powinno być wykonywane częściej.
Lipidogram jest bardzo ważnym badaniem, którego wykonanie zaleca się szczególnie kobiet powyżej 45. i mężczyzn powyżej 35. roku życia. Swoim pacjentom wielokrotnie powtarzam, że nie warto zwlekać. Szybsza i prawidłowa diagnostyka pozwala lekarzowi na wdrożenie odpowiednich procedur terapeutycznych – wyjaśnia ekspert programu „Zdrowa ONA” mgr Ewa Kurowska, dietetyk.
Analiza lipidogramu
Do analizy lipidogramu wystarczy próbka krwi osoby badanej. Pamiętajmy, by wynik był prawidłowy zaleca się pozostanie na czczo (co najmniej 12h), a na kilka dni przed planowanym badaniem warto wprowadzić do codziennego menu dietę niskotłuszczową.
Prawidłowe stężenie całkowitego cholesterolu (TC), „złego cholesterolu” LDL, „dobrego cholesterolu” HDL oraz trójglicerydów u osoby dorosłej powinno prezentować się następująco:
Lipidogram prawidłowy dla osoby dorosłej
- cholesterol całkowity – 190 mg% (5,0 mmol/l) lub mniej
- cholesterol LDL – mniej niż 115 mg% (3 mmol/l)
- cholesterol HDL – powyżej 40 mg% (1,0 mmol/l) u mężczyzn i 45mg% (1,2mmol/l) u kobiet
- trójglicerydy – poniżej 150 mg% (1,7 mmol/l)
Gdy dieta to za mało
Nieprawidłowy lipidogram wymaga w pierwszej kolejności zmodyfikowania diety oraz stylu życia. Do codziennego jadłospisu powinniśmy wprowadzić kwasy tłuszczowe wielo- i jednonienasycone pochodzące ze źródeł roślinnych, a ograniczyć spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych i tłuszczów trans.
Aby zachować odpowiednie proporcje dobrego i złego cholesterolu oraz trójglicerydów należy zadbać o aktywność fizyczną, zbilansowaną dietę oraz ograniczyć spożycie alkoholu i wykluczyć palenie papierosów. Zapewni to kompleksową ochronę przed większością schorzeń układu krążenia i nie tylko. Odpowiednio skomponowana dieta w połączeniu z ruchem, regularne i zróżnicowane posiłki oraz unikanie sytuacji stresowych to najlepsze lekarstwa dla każdego serca – niezależnie od wieku – wyjaśnia ekspert programu „Zdrowa ONA” mgr Ewa Kurowska, dietetyk.
Jeśli sama dieta i zmiana stylu życia nie pomaga często ratunkiem może być wspomaganie się farmaceutykami, zaleconymi przez lekarza.
Leczenie farmakologiczne należy wdrożyć, u osób zagrożonych chorobami układu krążenia, kiedy wynik badania laboratoryjnego wskaże na istotnie podwyższony poziom lipidów w osoczu krwi pacjenta. W leczeniu hipercholesterolemii oraz hipertrójglicerydemii stosuje się leki obniżające stężenie lipidów takie jak statyny i fibraty. Należy pamiętać, że preparaty te są stosowane jako uzupełnienie działań niefarmakologicznych, a nie ich zastępstwo – dodaje ekspert programu „Zdrowa ONA” dr Wojciech Król.
[1] Badanie zostało zrealizowane w dniach 21.10-26.10.2015 przez agencję SW RESEARCH metodą wywiadów on-line (CAWI) na zlecenie firmy Gedeon Richter. Próba badawcza miała charakter losowy. Łącznie zebrano 1029 wywiadów z osobami powyżej 30 lat. Głównym celem badania było sprawdzenie poziomu wiedzy ludzi na temat dyslipidemii, chorób sercowo-naczyniowych.
[2] jw
W końcu ktoś powiedział jak to się robi 😀