U większości osób obecność glukozy w moczu może być symptomem cukrzycy. Inaczej jednak przedstawia się kwestia cukru w moczu u kobiet w ciąży. Jakie są dopuszczalne normy stężenia glukozy w moczu kobiety ciężarnej, a jakie wartości są już powodem do niepokoju?
Oznaczenie obecności bądź braku glukozy w moczu znaleźć można w wynikach badania ogólnego moczu. Cukier oznaczany jest albo wartością liczbową, albo przy pomocy „plusów”, gdzie (+) oznacza stężenie śladowe, (++) – niskie, (+++) – umiarkowane, natomiast (++++) – wysokie. Za normę uznaje się brak obecności glukozy w moczu [1]. Niekiedy nerki mogą wydalać co prawda jej śladowe ilości, które nie są wykrywane przez laboratoryjne testy paskowe. Wartość progu nerkowego glikemii (granicznego stężenia glukozy we krwi, po przekroczeniu którego nie jest ona całkowicie resorbowana z moczu pierwotnego) dla większości osób mieści się w granicach 150-180 mg/dl. Cukromocz, czyli glukozuria, wskazuje najczęściej na cukrzycę, choć niekiedy może być to symptom schorzenia nerek [2]. W przypadku kobiet ciężarnych jednak niewielka lub umiarkowana ilość glukozy w moczu nie musi stanowić powodu do niepokoju.
Cukier w moczu w ciąży
Próg nerkowy glikemii kobiet ciężarnych jest obniżony w stosunku do progu innych osób. Jego wartość wynosi mniej niż 150 mg/dl, jako że zdolność nerek do filtracji glukozy w czasie ciąży ulega obniżeniu. Glukozuria u kobiet w ciąży może mieć więc charakter czysto fizjologiczny. Niepokojące jest jednak stwierdzenie wysokiego poziomu cukru w moczu u ciężarnej czy też wzrastanie jego stężenia przy kolejnych badaniach moczu.
Jeśli kobieta uzyskuje wynik stwierdzający cukromocz, powinna po niedługim czasie powtórzyć badanie moczu oraz zastosować dietę niskocukrową. Zaleca się ponadto oznaczenie poziomu glukozy we krwi na czczo. Między 24. a 28. tygodniem ciąży każda kobieta spodziewająca się dziecka wykonuje ponadto doustny test obciążenia glukozą, czyli tzw. krzywą cukrową.
Badanie krwi po stwierdzeniu cukromoczu
Oznaczenie poziomu glukozy we krwi na czczo pomoże rozwiać wątpliwości, czy cukromocz spowodowany jest cukrzycą, czy też wynika on wyłącznie z fizjologicznego obniżenia progu nerkowego. Wyniki badania interpretujemy następująco:
– w przypadku poziomu glukozy poniżej 5,5 mmol/l (99 mg/dl) wynik jest prawidłowy; kolejnym badaniem będzie wówczas planowane wykonanie krzywej cukrowej między 24. a 28. tygodniem ciąży w celu wykluczenia cukrzycy ciążowej;
– przy poziomie cukru mieszczącym się w granicach 5,6–9 mmol/l (100–125 mg/dl) konieczne jest natychmiastowe wykonanie krzywej cukrowej;
– wynik powyżej 7 mmol/l (126 mg/dl) w co najmniej dwóch pomiarach wskazuje na cukrzycę.
Czym jest cukrzyca ciążowa?
Cukrzyca ciążowa może rozwinąć się u każdej kobiety ciężarnej, choć istnieją pewne grupy o szczególnych predyspozycjach do tego schorzenia, takie jak:
– kobiety, które już przebyły cukrzycę ciążową przy poprzedniej ciąży,
– kobiety, które urodziły już więcej niż dwoje dzieci,
– kobiety, które zaszły w ciążę w wieku powyżej 35 lat,
– kobiety otyłe,
– kobiety cierpiące przed ciążą na nadciśnienie tętnicze,
– kobiety, u których stwierdzono zespół policystycznych jajników,
– kobiety o predyspozycjach genetycznych do cukrzycy typu 2,
– kobiety, które urodziły dziecko z wadą rozwojową
– kobiety, które urodziły dziecko o wadze urodzeniowej większej niż 4 kg.
Badaniem, które stwierdza bądź wyklucza obecność cukrzycy ciążowej, jest krzywa cukrowa i wykonuje ją każda kobieta w ciąży. Cukrzyca ciążowa mija po porodzie, ale nie należy jej lekceważyć, jako że prowadzić może do poważnych komplikacji porodowych, zagrażających zarówno matce, jak i dziecku (m.in. ze względu na możliwą zbyt wysoką wagę urodzeniową noworodka).
Należy pamiętać, że stwierdzenie wysokiego poziomu glukozy we krwi w krzywej cukrowej wykonanej wcześniej niż między 24. a 28. tygodniem ciąży oznacza, że kobieta cierpi na cukrzycę niezwiązaną z ciążą [3].
Przeczytaj więcej na adamed.expert
[1] Drabczyk R., „Ogólne badanie moczu”, https://nefrologia.mp.pl/diagnostyka/51970,ogolne-badanie-moczu, data dostępu: 1.06.2018
[2] „Glukozuria nerkowa (cukromocz)”, https://www.glukoza.pl/index.php/glukozuria-nerkowa-cukromocz, data dostępu: 1.06.2018
[3] Katra B., „Cukrzyca ciążowa”, https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/inne/66438,cukrzyca-ciazowa, data dostępu: 27.04.2018