Alfabet męskich schorzeń urologicznych

Mniej niż co piąty mężczyzna powyżej 40. roku życia deklaruje, że wie, co to jest pęcherz nadreaktywny – wynika z badania „Zdrowa ONA” zrealizowanego na zlecenie firmy Gedeon Richter[1]. Wiedza mężczyzn na temat dolegliwości związanych z dolnymi drogami moczowymi w tym m.in. pęcherza nadreaktywnego nadal jest niska. Specjaliści cały czas podkreślają, że edukacja przekłada się na zgłaszalność i szybsze postawienie diagnozy. Zapraszamy do zapoznania się z najważniejszymi pojęciami z dziedziny schorzeń urologicznych.

BPH – ang. benign prostatic hyperplasia czyli łagodny rozrost stercza (gruczołu krokowego, prostaty), polega na rozroście elementów gruczołowych i zrębu strefy przejściowej. Rozrost strefy przejściowej powoduje powstanie płatów bocznych gruczolaka, natomiast rozrost strefy środkowej prowadzi do powstania płata środkowego gruczolaka stercza. Rozrost stercza dotyczy zazwyczaj mężczyzn po 50. roku życia, choć zdarzają się przypadki młodszych panów skarżących się na dolegliwości z nim związane.

Badania urologiczne – zanim lekarz urolog podejmie decyzję o skierowaniu na badania przeprowadzony zostaje dokładany wywiad dotyczący zaobserwowanych dolegliwości, przebytych operacji i chorób współistniejących. Dopiero po ich przeanalizowaniu zapada decyzja o badaniach. Wśród nich wyróżniamy: badanie ogólne moczu, które potwierdza bądź wyklucza obecność stanu zapalnego, PSA, czyli antygen specyficzny prostaty informujący o ewentualnym podejrzeniu raka gruczołu krokowego, badanie parametrów wydolności nerek – czyli oznaczenia stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy krwi, badanie „per rectum” (badanie palcem przez odbytnicę) – wykonywane celem oceny wielkości, kształtu i spoistości gruczołu krokowego, uroflowmetria, czyli mierzenie szybkości przepływu moczu przez cewkę. Oczywiście wykonuje się również badanie USG układu moczowego – oceniające między innymi pęcherz, wielkość stercza oraz ilość zalegającego moczu po mikcji.

Dokuczliwe objawy ze strony dolnych dróg moczowych – LUTS – ang. male lower urinary tract symptoms, czyli objawy związane z dolnymi drogami moczowymi możemy podzielić je na dolegliwości związane przede wszystkim z fazą napełniania i opróżniania pęcherza moczowego. U każdego mężczyzny objawy te będą nieco inne, każdy przypadek trzeba rozpatrywać indywidualnie. To, co u jednego mężczyzny będzie uznane za normę, u drugiego może świadczyć o konieczności leczenia.

Farmakoterapia polega na zmniejszeniu dolegliwości związanych z oddawaniem moczu. Stosowane w tym przypadku leki należą do 2 głównych grup. Po pierwsze są to – antagoniści receptorów alfa 1-adrenergicznych, które powodują spadek napięcia włókien mięśni gładkich gruczołu krokowego i cewki moczowej. Leki z tej grupy znacznie zmniejszają dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych, ułatwiając przepływ moczu przez cewkę oraz jego oddawanie, do tej grupy leków należą np. preparaty zawierające tamsulosynę. Druga ważna grupa leków to inhibitory 5-alfa reduktazy, które hamują wpływ testosteronu na gruczoł krokowy, do tej grupy leków należą preparaty zawierające np. finasteryd – wyjaśnia ekspert programu „Zdrowa ONA” dr n. med. Piotr Kryst.

Profilaktyka łagodnego rozrostu gruczołu krokowego – co ciekawe nie możemy mówić o jako takiej profilaktyce w przypadku tej jednostki chorobowej. W przeciwieństwie do np. nadciśnienia tętniczego czy miażdżycy nie za złotych zasad, których przestrzeganie uchroni mężczyznę przed zachorowaniem. Urolodzy mówią jedynie o ogólnych zaleceniach zdrowego trybu życia, czyli unikaniu używek, takich jak alkohol czy papierosy, codziennej aktywności fizycznej i badaniach okresowych.

[1] Ogólnopolskie badanie zrealizowane w ramach programu „Zdrowa ONA” zainicjowanego przez Gedeon Richter, przeprowadzone w dniach 19-25 marca 2015 roku metodą internetowych zestandaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych (CAWI) przez agencję SW Research. Dobór próby miał charakter losowy. W badaniu wzięło udział 800 osób (400 mężczyzn wieku powyżej 40. r. ż. i 400 kobiet w wieku powyżej 30 r. ż., których partnerzy skarżą się na dolegliwości związane z dolnymi drogami moczowymi).