Pacjenci odczuwający ból i cierpiący z tego powodu, gorzej tolerują leczenie onkologiczne i wcześniej umierają, w porównaniu do pacjentów, u których wprowadzono skuteczne leczenie bólu. Prawidłowe leczenie bólu nowotworowego podnosi efektywność terapii ogólnej.
Drabina analgetyczna WHO
Nie ma jednego idealnego leku, który byłby odpowiedni dla wszystkich pacjentów. Rodzaj leku oraz jego dawkowanie powinny być dobierane tak, aby substancja całkowicie kontrolowała ból,. Po pewnym czasie organizm przestaje reagować na dany analgetyk i wymaga optymalizacji leczenia W celu standaryzacji leczenia, w 1986 roku Światowa Organizacja Zdrowia wprowadziła schemat, który został nazwany drabiną analgetyczną lub drabiną leczenia bólu. Polega na stosowaniu leków przeciwbólowych z danych grup i dołączanie kolejnych, silniejszych, gdy tamte przestaną być skuteczne.
- I stopień – ból o niewielkim nasileniu, występujący na początku choroby nowotworowej. Lekami z wyboru są tutaj niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ, takie jak: ibuprofen, diklofenak, ketoprofen, metamizol, a także paracetamol, który nie jest klasyfikowany do NLPZ-tów.
- II stopień – gdy leki nieopioidowe nie przynoszą już ulgi lub ich efekt jest zbyt mały, do drabiny należy włączyć słaby lek opioidowy np. dihydrokodeina, kodeina, tramadol + leki uzupełniające.
- III stopień – przy silnym bólu, nieustępującym pod wpływem substancji o słabszym działaniu, stosuje się mocne opioidy podawane podskórnie, dożylnie, doustnie lub w formie plastrów. Są to m.in.: morfina, fentanyl, buprenorfina, oksykodon, metadon. Do tego dla uzupełnienia można podawać także leki z I stopnia drabiny oraz leki uzupełniające.
Czasami lekarz musi wypróbować kilka leków z różnych grup terapeutycznych lub ich kombinacje, by dobrać tę odpowiednią, która całkowicie zniesie odczuwanie bólu. Dawkowanie dobierane jest indywidualnie dla każdego chorego i wymaga ciągłej kontroli .
Skuteczność działania leków przeciwbólowych jest zależna od regularnego podawania. Dawki należy przyjmować w stałych odstępach czasu o konkretnych godzinach, nie dopuszczając do przerw w przyjmowaniu, w przeciwnym razie może pojawić się tzw. ból końca dawki, powodowany ustępującym działaniem substancji przeciwbólowej.
Dobierając odpowiednie leczenie bólu nowotworowego, u 90% pacjentów można całkowicie uśmierzyć ból, dzięki czemu chory lepiej toleruje = leczenie onkologiczne. Więcej o bólu nowotworowym na bolprzebijajacy.pl.
