Większość z nas przynajmniej kilka razy w życiu była u okulisty, jednak zazwyczaj nie zdajemy sobie sprawy kim jest i co robi ortoptysta. Specjalista ten zajmuje się między innymi leczeniem zeza i zaburzeń widzenia obuocznego przy pomocy mało inwazyjnych metod (głównie ćwiczeń). Co jeszcze powinniśmy wiedzieć o zawodzie ortoptysty? W jakich sytuacjach dobrze jest się do niego zgłosić?
Czym dokładnie zajmuje się ortoptysta?
Ortoptysta wspomaga lekarza okulistę (jest przygotowany do wykonywania podstawowych zabiegów okulistycznych). W zakres jego kompetencji wchodzi określanie kąta zeza, badanie akomodacji, sprawdzanie ostrości widzenia (często wyręcza w tym zadaniu lekarza okulistę), badanie równowagi sensorycznej oczu, wykonywanie badania ruchomości gałek ocznych, badania fiksacji i korespondencji siatkówkowej. Podczas badania w gabinecie ortoptysty możemy wybrać najbardziej odpowiednie dla nas soczewki kontaktowe, okulary i pryzmaty.
Ortoptyści często pracują z dziećmi. Jest to spowodowane faktem, że w przypadku najmłodszych pacjentów mięśnie oka są najbardziej elastyczne, co oznacza, że dzięki umiejętnie dobranym ćwiczeniom można osiągnąć naprawdę zadowalające efekty (takie rezultaty zazwyczaj nie są już możliwe u osób dorosłych). Ortoptyści pracują z pacjentami po zabiegach chirurgicznych w obrębie narządu wzroku. Dzięki ich pomocy rehabilitacja przebiega szybko i jest skuteczna.
Warto wiedzieć, że ortoptyści czerpią zarówno z nauk medycznych, jak i humanistycznych. Nauki humanistyczne takie jak pedagogika i psychologia ułatwiają pracę z pacjentem (zwłaszcza z pacjentem szczególnie wymagającym jakim jest dziecko).
Ortoptysta – kto może nim zostać?
Wykonywać zawód ortoptysty może osoba, która ukończyła 2-letnią szkołę policealną na kierunku ortoptystyka. Warto zdawać sobie sprawę, że ortoptyści są w naszym kraju szkoleni już oo ponad 40 lat. Pierwsza placówka szkoląca tych specjalistów to Studium Medyczne nr 1 w Krakowie (kierunek ortoptystyka został utworzony w 1979 roku).
Osoby zainteresowane nauką w studium muszą posiadać wykształcenie średnie. W trakcie edukacji przyszły ortoptysta wyjaśniania przyczyn, a następnie przebiegu klinicznego i leczenia podstawowych chorób oczu, charakteryzowania rozwoju psychomotorycznego człowieka w różnych okresach życia, przeprowadzania badań ortoptycznych, a także tych badań okulistycznych, które są niezbędne w pracy ortoptysty, wyjaśniania przyczyn powstawania zeza, rozróżniania rodzajów zeza i niedowidzenia, omawiania leczenia zachowawczego i operacyjnego zeza. Nauka obejmuje także stosowanie ćwiczeń ortoptycznych w niedowidzeniu, a także w zaburzeniach funkcji obuocznego widzenia. Przyszły ortoptysta uczy się również modyfikowania ćwiczeń w zależności od stanu i możliwości konkretnego pacjenta. Ważnym elementem edukacji jest dobieranie pomocy optycznych i nieoptycznych, stosowanie profilaktyki okulistycznej, udzielanie pierwszej pomocy.
Jakie cechy powinien posiadać kandydat na ortoptystę?
W pracy ortoptysty umiejętności twarde są bardzo ważne. Jednak, żeby być dobrym specjalistą konieczne są także umiejętności miękkie takie jak empatia, odporność na stres (praca z ludźmi zawsze generuje stresujące sytuacje), umiejętności nawiązania kontaktu z osobami w każdym wieku odpowiedzialność, opanowanie, pokora. Ortoptysta musi być zdolny do pracy samodzielnej, ale też współpracy z innymi specjalistami zespołu medycznego.
Kiedy udać się do ortoptysty?
Im szybciej udamy się do ortoptysty tym lepiej. Jeżeli zauważymy u naszego dziecka niepokojące objawy (na przykład przykładanie przedmiotów blisko do twarzy, żeby się im przyjrzeć), nie ma na co czekać. Im szybciej wykrywane są zaburzenia widzenia, tym większe szansę na ich całkowite wyleczenie.
Gdzie pracują ortoptyści?
Ortoptyści pracują w wielu miejscach. Spotkamy ich w przychodniach leczenia zeza, gabinetach ortoptycznych, przedszkolach dla dzieci mających problem z zezem i niedowidzeniem, gabinetach pleoptycznych, specjalistycznych oddziałach leczenia zeza. Część absolwentów decyduje się na założenie własnej działalności gospodarczej.
Fundacja Zobaczyć Jutro – Okulista dziecięcy, Ortoptyk Warszawa
Jana Pawła II 80/130, 00-175 Warszawa
