czwartek, 28 marca, 2024
Strona domowa > Choroby > Dyslipidemia, sprawdź czy ją masz

Dyslipidemia, sprawdź czy ją masz

Pojęcie dyslipidemii brzmi tak samo groźnie jak tajemniczo, niestety wielu z nas jest na nią narażonych. Tymczasem badania pokazują, że prawie połowa Polaków[1] nie wie, czym jest to zaburzenie. O tym, co oznacza dyslipidemia, jak się przed nią chronić, a także jak ją leczyć wyjaśniają eksperci programu „Zdrowa ONA” dr Wojciech Król, kardiolog oraz mgr Ewa Kurowska, dietetyk.

Zrozumieć problem

Dyslipidemia to zaburzenia profilu lipidowego w surowicy krwi. Jest to każda sytuacja, w której poziom lipidów oraz jego frakcji odbiega od przyjętej normy. Nie chodzi tu jedynie o podwyższony poziom cholesterolu całkowitego (TC) czy też trójglicerydów (TG). Dyslipidemią określa się również stan, kiedy poziom tzw. „dobrego cholesterolu” – HDL jest zbyt niski, a poziom „złego cholesterolu” – LDL przekracza normę.

Dyslipidemia jest przyczyną takich chorób jak: choroba wieńcowa, udar niedokrwienny mózgu, czy też miażdżyca tętnic obwodowych. Według Światowej Organizacji Zdrowia zaburzenia układu krążenia są najczęstszą przyczyną zgonów w Europie oraz w krajach rozwijających się.

Badaniem, dzięki któremu możemy zbadać i zweryfikować poziom naszego cholesterolu oraz jego frakcji w osoczu krwi jest lipidogram. Dzięki niemu możemy określić cztery rodzaje dyslipidemii:

  • Hipercholesterolemia ma miejsce wtedy, kiedy poziom naszego cholesterolu przekracza określone normy:
  • stężenie cholesterolu całkowitego przekracza 5 mmol/l (190 mg/dl), i/lub
  • stężenie cholesterolu frakcji LDL przekracza 3 mmol/l (115 mg/dl),
  • Hipertrójglicerydemia stwierdzana jest, jeśli stężenie trójglicerydów jest wyższe od 1,7 mmol/l (150 mg/dl). Jednak gdy:
  • trójglicerydy są w przedziale 1,7–2,3 mmol/l (150–199 mg/dl) wymagają leczenia niefarmakologicznego (diety),
  • trójglicerydy są w przedziale 2,3–5,6 mmol/l (200–499 mg/dl) – głównym celem leczenia jest zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego,
  • trójglicerydy przekraczają 5,6 mmol/l (500 mg/dl) – poza obniżeniem ryzyka chorób układu krążenia celem leczenia jest profilaktyka ostrego zapalenia trzustki.
  • Hiperlipidemia mieszana występuje, gdy poziom cholesterolu całkowitego, LDL lub trójglicerydów przekracza określone normy:
  • stężenie cholesterolu całkowitego przekracza 5 mmol/l (190 mg/dl), i/lub
  • stężenie cholesterolu frakcji LDL przekracza 3 mmol/l (115 mg/dl), i/lub
  • trójglicerydy przekracza 1,7 mmol/l (150mg/dl),
  • Dyslipidemia aterogenna ujawnia się w momencie zbyt niskiego poziomu stężenia cholesterolu HDL
  • u mężczyzn jest poniżej 1 mmol/l (40 mg/dl),
  • u kobiet jest poniżej 1,2 mmol/l (45 mg/dl)[2].

Należy pamiętać jednak, że pożądany poziom stężenia cholesterolu LDL we krwi zmienia się w zależności od ilości czynników ryzyka wystąpienia chorób serowo-naczyniowych (CV), na jakie dana osoba jest narażona. Dla osób o bardzo dużym ryzyku wystąpienia chorób układu krążenia, a są to osoby u których udokumentowano chorobę sercowo-naczyniową, mają cukrzycę typu 2, typu 1 z powikłaniami narządowymi, CKD z przesączaniem kłębuszkowym (GFR), poziom LDL nie powinien przekraczać 70 mg/dl (1,8 mmol/l). U osób o dużym ryzyku wystąpienia CV normą jest mniej niż 100 mg/dl (< 2,5 mmol/l) LDL we krwi. Z kolei dla osób o umiarkowanym ryzyku wystąpienia CV progiem jest 115 mg/dl (3 mmol/l) – wyjaśnia ekspert programu Zdrowa ONA, dr Wojciech Król, kardiolog.

Od czego się zaczyna…

Wyróżnić możemy dwie przyczyny dyslipidemii: pierwotną oraz wtórną. Dyslipidemia pierwotna spowodowana jest najczęściej czynnikami środowiskowymi, takimi jak nieprawidłowa dieta, zbyt mała aktywność fizyczna, czy też używki, np.: palenie tytoniu i nadmierne spożycie alkoholu. Inną przyczyną tego rodzaju zaburzeń są uwarunkowania genetyczne.

Problem podwyższonego cholesterolu wbrew pozorom, może dotyczyć również osób szczupłych, dbających i przestrzegających tzw. zdrowego stylu życia. Wtedy warto zastanowić się nad tym, czy ktoś w rodzinie borykał się z problemami hipercholesterolemii. W takich sytuacjach należy skonsultować się z lekarzem, który biorąc pod uwagę nasze predyspozycje rodzinne, wdroży odpowiednie postępowanie. O ile podwyższony poziom cholesterolu HDL nie jest dużym powodem do zmartwień, to jednak zbyt wysokie stężenie cholesterolu LDL w surowicy krwi może nieść za sobą przykre zdrowotne skutki. Osoby nieobciążone genetycznie powinny przede wszystkim unikać nasyconych kwasów tłuszczowych, tłuszczów zwierzęcych, a także węglowodanów prostych, ponieważ w przypadku trójglicerydów to nie tłuszcz, lecz właśnie cukier odpowiada w dużej mierze za ich zbyt wysoki poziom w krwi. Ponadto należy pozostawać aktywnym bo wysiłek fizyczny jest najlepszym sprzymierzeńcem zdrowego serca wyjaśnia ekspert programu „Zdrowa ONA” mgr Ewa Kurowska, dietetyk.

Dyslipidemia wtórna może współwystępować z innymi chorobami lub towarzyszyć przyjmowaniu leków. Na zaburzenia lipidowe najbardziej narażone są osoby chore na cukrzycę typu 2 oraz 1. Dyslipidemia w tych schorzeniach związana jest ze wzrostem stężenia trójglicerydów, cholesterolu LDL oraz ze zbyt niskim poziomem cholesterolu HDL. Również osoby otyłe należą do grupy ryzyka.

Pacjenci chorzy na cukrzycę muszą szczególnie uważać na poziom lipidów oraz jego frakcji we krwi i badać go regularnie. Zaburzenia w gospodarce insulinowej przyczyniają się do zwiększenia stężenia trójglicerydów, jak również obniżenia stężenia HDL, u pacjentów tych pozornie niski może pozostawać poziom LDL. Cukrzyca szczególnie mocno sprzyja rozwojowi blaszki miażdżycowej (tzw. makroangiopatia). Ponadto, przy tym schorzeniu pacjent jest obciążony ryzykiem rozwoju mikroangiopatii, czyli uszkodzenia małych naczyń krwionośnych (np. w siatkówce i nerkach). Stąd tak ważna jest profilaktyka oraz regularne wykonywani lipidogramu u osób chorych na cukrzyce oraz stany przedcukrzycowedodaje ekspert programu „Zdrowa ONA” dr Wojciech Król, kardiolog.

Pokonać wroga

W profilaktyce dyslipidemii kluczowy jest szeroko pojęty zdrowy styl życia. Odpowiednia dieta, a także aktywność fizyczna odgrywają w niej kluczową rolę. W niektórych przypadkach walki z zaburzeniami lipidowymi, a także u osób obciążonych genetycznie można wprowadzić leki obniżające poziom cholesterolu czy też trójglicerydów we krwi, jednak nie wolno zapominać, że preparaty te są stosowane jedynie dodatkowo do działań niefarmakologicznych, a nie w ich zastępstwie. To bardzo ważne, aby przyjmując leki wciąż pamiętać o odpowiednio zbilansowanej diecie i sporcieprzekonuje ekspert programu „Zdrowa ONA” dr Król, kardiolog.


[1] Badanie zostało zrealizowane w dniach 21.10-26.10.2015 przez agencję SW RESEARCH metodą wywiadów on-line (CAWI) na zlecenie firmy Gedeon Richter. Próba badawcza miała charakter losowy. Łącznie zebrano 1029 wywiadów z osobami powyżej 30 lat. Głównym celem badania było sprawdzenie poziomu wiedzy ludzi na temat dyslipidemii, chorób sercowo-naczyniowych.

[2] www.echolesterol.pl

One thought on “Dyslipidemia, sprawdź czy ją masz

Skomentuj Basia Anuluj pisanie odpowiedzi